รวมเกษตรกรจากหมู่บ้านขุนตื่นน้อย ผีปานเหนือ แม่แฮหลวง และห้วยแห้ง เกษตรกรในพื้นที่สูงอำเภออมก๋อย จังหวัดเชียงใหม่ ได้รวมตัวกันภายใต้การสนับสนุนของสถาบันวิจัยและพัฒนาพื้นที่สูง (องค์การมหาชน) เพื่อดำเนินการจัดส่งผลผลิตกาแฟกะลาอินทรีย์เข้าสู่กระบวนการแปรรูป ณ โรงงานแปรรูปกาแฟฮิลล์คอฟฟ์ อำเภอแม่แตง จังหวัดเชียงใหม่
พื้นที่เพาะปลูกกาแฟของกลุ่มเกษตรกรเหล่านี้ตั้งอยู่บริเวณแนวเทือกเขาถนนธงชัย และแนวเขาผีปันน้ำ ซึ่งเป็นพื้นที่สูงที่มีความชุ่มชื้น และอุณหภูมิเฉลี่ยต่ำตลอดปี เหมาะสมกับการปลูกกาแฟพันธุ์อาราบิก้า โดยเฉพาะในระบบเกษตรยั่งยืนแบบ Shade-Grown Coffee หรือ “กาแฟที่ปลูกใต้ร่มไม้”
นอกจากนี้ พื้นที่แห่งนี้ยังเชื่อมต่อระบบนิเวศระหว่าง อุทยานแห่งชาติขุนพระวอ และ เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าแม่ตื่น ซึ่งถือเป็นแหล่งต้นน้ำสำคัญของลุ่มน้ำปิงตอนบน การทำเกษตรอินทรีย์ในรูปแบบไม่บุกรุกและไม่ใช้สารเคมีจึงมีส่วนช่วยในการ รักษาความหลากหลายทางชีวภาพ และ ลดการชะล้างหน้าดิน อันเป็นรากฐานของการพัฒนาสิ่งแวดล้อมอย่างยั่งยืน ครอบคลุมแนวพื้นที่ที่เชื่อมต่อกับจังหวัดแม่ฮ่องสอน เชียงใหม่ และลำพูน
แม้ว่าพื้นที่จะเอื้อต่อการเพาะปลูกกาแฟ แต่เกษตรกรยังคงเผชิญกับข้อจำกัดด้านโครงสร้างพื้นฐาน โดยเฉพาะ
ปัญหาด้านคมนาคม
เส้นทางในพื้นที่ส่วนใหญ่ยังคงเป็นทางลูกรัง ทำให้การขนส่งผลผลิตกาแฟจากพื้นที่สูงลงสู่ศูนย์กลางการค้าเป็นไปด้วยความยากลำบาก โดยเฉพาะในช่วงฤดูฝนส่งผลให้หลายพื้นที่ไม่สามารถเข้าถึงได้
ข้อจำกัดด้านแหล่งน้ำและระบบชลประทาน
พื้นที่เพาะปลูกหลายแห่งยังต้องพึ่งพาน้ำฝนเป็นหลัก ส่งผลให้ในช่วงฤดูแล้งเกิดปัญหาการขาดแคลนน้ำ โดยชาวบ้านสะท้อนว่า “ต้องพึ่งพาธรรมชาติในการดูแลต้นกาแฟ”
การรวมกลุ่มของเกษตรกรจึงมีบทบาทสำคัญอย่างยิ่ง
ความร่วมแรงร่วมใจของชุมชนเป็นพลังขับเคลื่อนในการรักษาคุณภาพของกาแฟ ลดปัญหาการผลิต และยังช่วย ให้ปริมาณผลผลิตกาแฟอินทรีย์ของอำเภออมก๋อยเพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่องทุกปี และสร้างรายได้ที่มั่นคงแก่ครัวเรือนในพื้นที่
กาแฟที่เติบโตพร้อมป่า คน และอนาคตที่ยั่งยืน ความสำเร็จของเกษตรกรในอำเภออมก๋อยไม่ใช่เพียงแค่การผลิตกาแฟอินทรีย์ที่มีคุณภาพ แต่ยังเป็นต้นแบบของ การพัฒนาเศรษฐกิจฐานรากควบคู่กับการอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติ สะท้อนพลังของการจัดการตนเองของชุมชนที่ไม่เพียงรักษาผืนป่าและต้นน้ำ หากแต่ยังสร้างความยั่งยืนทางสังคม เศรษฐกิจ และสิ่งแวดล้อมในระยะยาว และไม่ย่อท้อต่ออุปสรรคในการผลิตกาแฟคุณภาพ ควบคู่กับการอนุรักษ์ป่าและแหล่งต้นน้ำ การจัดตั้งทีมกรรมการเพื่อดูแลและตรวจสอบคุณภาพผลผลิตในแต่ละหมู่บ้านนับเป็นอีกก้าวสำคัญของการพัฒนาวิสาหกิจกาแฟอินทรีย์ในพื้นที่ ซึ่งส่งผลให้สมาชิกมีรายได้ที่มั่นคงและยั่งยืนอย่างแท้จริง
