ปัจจุบันพฤติกรรมการบริโภคของคนไทย มีการเปลี่ยนแปลงจากเมื่อก่อนเป็นอย่างมาก ประกอบกับการจัดงานเลี้ยงสังสรรค์ รวมทั้งการท่องเที่ยวไปยังสถานที่ต่าง ๆ ได้เติบโตขึ้นอย่างรวดเร็ว ทำให้คนไทยนิยมบริโภคอาหารที่ไม่มีประโยชน์ เช่น อาหารที่ให้พลังงานสูง อาหารแปรรูป หรืออาหารที่มีรสหวาน มัน หรือเค็ม เป็นต้น
หากบริโภคเกินความต้องการของร่างกาย ประกอบกับขาดการออกกำลังกาย ก็จะส่งผลทำให้ระบบเผาผลาญอาหารผิดปกติ จนทำให้เกิดโรคอ้วน และโรคอ้วนลงพุง คือ ภาวะที่มีไขมันสะสมในร่างกายจำนวนมาก ดังนั้น ควรปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการบริโภคอาหาร และการใช้ชีวิตประจำวัน หากละเลยการดูแลตนเอง ก็มีสิทธิ์นำไปสู่การเกิดโรคแทรกซ้อนร้ายแรงอื่น ๆ ตามมาได้
วันนี้ Hillkoff จะพาทุกคนมารู้จักกับโรคไขมันในเลือดสูง สาเหตุการเกิด โรคไขมัน พร้อมแนะนำผู้ที่เป็น โรคไขมัน ห้ามกินอะไร และกินอะไรได้บ้าง จะเป็นอย่างไรไปดูกัน
โรคไขมันในเลือดสูง ภัยเงียบที่อันตรายกว่าที่คุณคิด
ภาวะไขมันในเส้นเลือดสูง เป็นภาวะที่ร่างกายมีไขมันในเลือดมากกว่าปกติ โดยไขมันที่สูงนั้นอาจเป็นคอเลสเตอรอล (Cholesterol) หรือไตรกลีเซอไรด์ (Triglyceride) ซึ่งภาวะ ไขมันในเส้นเลือดสูง เรียกว่า Hyperlipidemia เป็นปัจจัยที่เสี่ยงต่อการเกิดโรคหัวใจ และหลอดเลือด เส้นเลือดตีบอุดตัน จนทำให้เลือดไหลไปเลี้ยงอวัยวะต่าง ๆ ของร่างกายไม่เพียงพอ และเป็นอันตรายถึงแก่ชีวิตได้ในที่สุด โดยอันตรายของภาวะไขมันในเส้นเลือดสูง มีมากมาย ไม่ว่าจะเป็น
- ปวดท้อง : บางรายอาจรุนแรงถึงขั้นตับอ่อนอักเสบได้
- เกิดปื้นเหลืองที่ผิวหนัง : มีลักษณะเป็นปื้นหนา โดยตรงกลางมีสีเหลือง ส่วนฐานของเม็ดพุพองนี้จะมีลักษณะเป็นสีแดง จะพบเมื่อไตรกลีเซอไรด์สูงอย่างมาก จุดที่เกิด เช่น หนังตา ข้อศอก เข่า ฝ่ามือ เป็นต้น
- ระบบประสาททำงานผิดปกติ : ผู้ป่วยบางรายมีอาการเดินโซเซ และกล้ามเนื้อแข็งเกร็ง
- ปวดข้อ : แขน ขา ตึง เหยียดเคลื่อนไหวได้ไม่ถนัด
- หลอดเลือดแดงแข็ง : มีผลทำให้เลือดไปเลี้ยงสมองไม่เพียงพอ จนนำไปสู่การเกิดอัมพาตได้ในที่สุด
ตัวการหลักของ โรคไขมันในเส้นเลือด
การเป็นโรคไขมันในเส้นเลือด ไม่ได้เกิดจากการรับประทานอาหารทอด อาหารที่มีไขมันสูงเพียงอย่างเดียวอย่างที่หลายคนเข้าใจกัน แต่มีสาเหตุหลายประการมากมาย ดังนี้
- ความผิดปกติทางกรรมพันธุ์ ที่เป็นสาเหตุให้ร่างกายเผาผลาญ และทำลายไขมันลดลง
- การใช้ยาบางชนิด หรือการเป็นโรคบางอย่าง เช่น ยาขับปัสสาวะ ยาคุมกำเนิด โรคเบาหวาน โรคต่อมไทรอยด์ทำงานได้น้อย โรคไต เป็นต้น
- การรับประทานอาหารที่ผิดหลักโภชนาการ ไม่ว่าจะเป็น การรับประทานอาหารที่มีไขมันมาก รับประทานอาหารที่มีส่วนประกอบของน้ำตาลมากจนเกินไป รับประทานอาหารเกินความจำเป็นของร่างกายที่ต้องกายใน 1 วัน เป็นต้น
- การดื่มเครื่องดื่มที่มีแอลกอฮอล์ ในปริมาณมาก และเป็นประจำ
คู่มือสำหรับผู้ที่เป็นโรคไขมันในเส้นเลือดสูง
1. เปลี่ยนพฤติกรรมการบริโภค
เปลี่ยนพฤติกรรมการบริโภค โดยการหลีกเลี่ยงการใช้น้ำมันหมู น้ำมันมะพร้าว เป็นต้น ในส่วนของการปรุงอาหารแนะนำให้ใช้วิธีการนึ่ง ต้ม อบ ย่าง แทนการทอด หรือการใช้น้ำมันผัด
2. ควบคุมน้ำหนักตัวให้อยู่ในเกณฑ์ปกติ
การควบคุมน้ำหนักตัวให้อยู่ในเกณฑ์มาตรฐาน นั้นอ้างอิงข้อมูลจากดัชนีมวลกาย หรือ BMI เป็นค่าสากลที่ใช้ เพื่อคำนวณหาน้ำหนักตัวที่ควรจะเป็น และประมาณระดับไขมันในร่างกายโดยใช้น้ำหนักตัว และส่วนสูง ซึ่งในค่า BMI สามารถใช้บ่งบอกความเสี่ยงในการเกิดโรคต่าง ๆ ได้อีกด้วย เช่น โรคเบาหวาน โรคความดันโลหิตสูง โรคไขมันในเลือด โรคระบบหัวใจ รวมไปถึงมะเร็งบางชนิด
3. งดสูบบุหรี่
ผลการศึกษาชี้ว่า การสูบบุหรี่ เป็นหนึ่งในสาเหตุที่ทำให้เกิดโรคไขมันในเลือดชนิดไตรกลีเซอไรด์ (Triglycerides) เพิ่มสูงขึ้น อีกทั้งไปลดระดับคอเลสเตอรอล HDL ซึ่งเป็นไขมันในเลือดชนิดที่ดีต่อสุขภาพลง ทำให้เลือดมีความเหนียวข้นมากขึ้น ง่ายต่อการเกาะตัวเป็นลิ่มเลือดที่ไปอุดตันเส้นเลือด ทำให้เลือดไม่ไปเลี้ยงที่หัวใจ และสมอง
4. ออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ
การออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ เป็นสิ่งที่จำเป็นต่อการช่วยลดความเสี่ยง การเป็นโรคไขมันในเส้นเลือดได้เป็นอย่างดี อีกทั้งยังเป็นการเพิ่มระดับของ HDL ด้วย โดยอาจจะวิ่งเหยาะ ๆ เดินเร็ว ปั่นจักรยาน ว่ายน้ำ อย่างน้อยวันละ 30-45 นาที ต่อ สัปดาห์ละ 3-5 ครั้ง
5. หลีกเลี่ยงภาวะเครียด
ภาวะเครียด เป็นสาเหตุให้ต่อมไฮโปทาลามัส ซึ่งอยู่ใกล้กับสมองผลิตฮอร์โมนออกมา 2 ชนิด ได้แก่ ฮอร์โมนอะดรีนาลีน และคอร์ติซอล โดยส่งผลให้หัวใจเต้นเร็ว จนเลือดสูบฉีดมากกว่าปกติ ทั้งยังทำให้ตับผลิตคอเลสเตอรอลเพิ่มมากขึ้นอีกด้วย เมื่อคอเลสเตอรอลที่มากเกินไปจึงเป็นตัวการสำคัญที่ทำให้เกิดการหลอดเลือดอุดตันได้
ลิสต์เมนูสำหรับคนที่เป็น โรคไขมัน ห้ามกินอะไร และกินอะไรได้บ้าง
เปิดตำราเมนูของคนที่เป็นโรคไขมันในเส้นเลือดสูง จะมีเมนูอะไรที่สามารถทานได้ หรือทานไม่ได้ ไปดูกัน
1. หมวดเนื้อสัตว์ และถั่วเมล็ดแห้ง
- อาหารที่รับประทานได้ คือ เนื้อสัตว์ที่ไม่ติดมัน เช่น ปลา อกไก่ หมูเนื้อแดง ถั่วเหลือง เต้าหู้ เป็นต้น
- อาหารที่ควรหลีกเลี่ยง คือ เนื้อสัตว์ติดมันทุกชนิด เครื่องในสัตว์ สมองสัตว์ หมูสามชั้น อาหารทะเล เป็นต้น
2. หมวดธัญพืช
- อาหารที่รับประทานได้ คือ ข้าวกล้อง ขนมปังโฮลวีทชนิดต่าง ๆ เป็นต้น
- อาหารที่ควรหลีกเลี่ยง คือ ข้าวมันไก่ กล้วยทอด เผือกทอด ปาท่องโก๋ ข้าวเกรียบ เป็นต้น
3. หมวดผลไม้
- อาหารที่รับประทานได้ คือ ส้มเขียวหวาน กล้วย ส้มโอ ฝรั่ง มะม่วง แอปเปิล เป็นต้น
- อาหารที่ควรหลีกเลี่ยง คือ อะโวคาโด
จากทั้งหมดที่กล่าว จะพบได้ว่า อาหาร ถือเป็นปัจจัยสำคัญที่เราต้องควบคุมดูแลสำหรับคนที่เป็น โรคไขมันในเส้นเลือดสูง ซึ่งมีเมนูที่กำกับว่า โรคไขมัน ห้ามกินอะไร เพื่อป้องกันการเกิดโรค ให้เราได้มีสุขภาพดี ห่างไกลจากโรคภัย
